Besox

Wetsontwerp sociale verkiezingen 2016

31 mei 2015

U heeft ongetwijfeld al vernomen dat volgend jaar de sociale verkiezingen opnieuw zullen plaatsvinden. De minister van Werk en de Kamer van volksvertegenwoordigers hebben dan ook actie ondernomen. Op 29 april 2015 is het wetsontwerp met betrekking tot de sociale verkiezingen besproken in de Kamer. Hieronder kan u de voornaamste bepalingen van het wetsontwerp terugvinden.

  1. Data sociale verkiezingen

De sociale verkiezingen van 2016 zullen plaatsvinden in de periode van 9 mei 2016 tot 22 mei 2016. De belangrijkste handelingen die moeten plaatsvinden gedurende de maanden voor de effectieve stemverrichtingen vallen op deze manier niet tijdens de periodes van beperkte activiteit, zoals schoolvakanties en feestdagen. Opgelet: Pinkstermaandag (16 mei 2016) zal echter wel in de verkiezingsperiode vallen.

  1. Eén wet

Bij de verkiezingen van 2008 en 2012 werd de procedure omtrent de sociale verkiezingen omschreven in twee aparte wetten, meer bepaald de wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen en de wet van 4 december 2007 tot regeling van de gerechtelijke beroepen ingesteld in het kader van de procedure aangaande de sociale verkiezingen.

Deze wetten moeten nu worden aangepast met het oog op de sociale verkiezingen van 2016. Omwille van de zesde staatshervorming en het feit dat enkel de Kamer van volksvertegenwoordigers bevoegd is, werden de wetten samengevoegd in één tekst. Met het oog op meer leesbaarheid en samenhang in de regelgeving werden nog twee Koninklijke besluiten geïntegreerd in deze wet, meer bepaald het Koninklijk besluit met betrekking tot de vaststelling van de berekeningswijze van het gemiddelde van de uitzendkrachten die door een gebruiker worden tewerkgesteld en het Koninklijk besluit met betrekking tot het model van de stembiljetten in de ondernemingen die onder het Paritair Comité van de beschutte en sociale werkplaatsen ressorteren.

  1. Drempels

Het ontwerp behoudt de drempel van het aantal tewerkgestelde werknemers voor de instelling van een ondernemingsraad, namelijk een gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling van 100 werknemers. De drempel van het aantal tewerkgestelde werknemers voor de instelling van het comité voor preventie en bescherming op het werk blijft eveneens behouden, namelijk een gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling van 50 werknemers.

De drempel voor de vernieuwing van een ondernemingsraad blijft eveneens op een gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling van 50 werknemers indien er bij de vorige sociale verkiezingen een ondernemingsraad werd opgericht of had moeten worden ingesteld of vernieuwd, maar men intussen onder de drempel van 100 werknemers is gedaald. In dit geval dient men niet opnieuw sociale verkiezingen te organiseren voor de ondernemingsraad, maar zullen de leden van het comité voor bescherming en preventie op het werk de taken overnemen.

Wanneer een onderneming krachtens een overeenkomst wordt overgedragen tijdens de referteperiode, geldt er een specifieke bepaling met betrekking tot de telling van de gemiddelde tewerkgestelde werknemers. De berekening van de drempel van werknemers tewerkgesteld in de onderneming dient enkel te gebeuren tijdens het gedeelte van de referteperiode dat zich situeert na de overgang. Deze bepaling geldt nu eveneens ingeval van een overdracht van onderneming onder gerechtelijk gezag.

  1. Modernisering en informatisering van de procedure

Het wetsontwerp bevat een aantal bepalingen die de verkiezingsprocedure trachten te moderniseren en informatiseren. De wijzigingen hebben vooral betrekking op het (administratief) vereenvoudigen van de procedure en enkele technische verbeteringen. Er zijn geen fundamentele wijzigingen te bespeuren. Hieronder kan u een overzicht vinden van de aanpassingen.

  • Webapplicatie FOD WASO:
    • De FOD WASO stelt een elektronische applicatie ter beschikking aan de partijen die betrokken zijn bij de sociale verkiezingen. Deze webapplicatie is een platform dat toelaat aan de ondernemingen om gegevens in te voeren bestemd voor de administratie. Via deze applicatie is het eveneens mogelijk om informatie uit te wisselen tussen de ondernemingen en de representatieve organisaties van werknemers en kaderleden, en tussen de ondernemingen en de administratie door middel van het opladen van documenten.
  • Op dit moment hebben enkel de ondernemingen de mogelijkheid om documenten op de applicatie op te laden. Voortaan zullen ook de representatieve organisaties de keuze krijgen om sommige communicatie met de ondernemingen te laten verlopen via de webapplicatie of via papier. Het betreft in het bijzonder de communicatie in verband met de indiening van de lijsten van de kandidaten (behalve wat betreft de huislijsten van de kaderleden), de wijzigingen van de kandidatenlijsten en de vervanging van de kandidaten die aanvankelijk op de lijst voorkwamen. Eens de organisatie gekozen heeft voor een bepaalde communicatiewijze (elektronisch of op papier) dient men zich voor dat dossiernummer hier ook aan te houden.
  • Indien de werkgever inlichtingen moet ter kennis brengen van zijn werknemers, heeft hij in principe de keuze tussen een aanplakking in de onderneming van de inlichtingen op papier of een terbeschikkingstelling aan de werknemers via elektronische weg. Een belangrijke voorwaarde voor deze laatste keuze is dat de werknemers er tijdens hun normale werkuren toegang toe hebben. Deze keuzemogelijkheid, papieren aanplakking of elektronische terbeschikkingstelling, is vanaf nu ook voorzien voor de al dan niet gewijzigde kandidatenlijsten die ter kennis van de werknemers moeten worden gebracht op X+56.
  • Modelformulieren:
    • Net als bij vorige sociale verkiezingen stelt de FOD WASO op hun website een reeks modelformulieren ter beschikking die door de ondernemingen gebruikt kunnen (of soms moeten) worden gedurende de verkiezingsprocedure. Nieuw voor de sociale verkiezingen 2016 is het ter beschikking stellen van modelformulieren waarvan het gebruik uitsluitend aan de representatieve organisaties toekomt. Dit is het geval voor de indiening van de kandidatenlijsten. Zowel indien men kiest voor de indiening van de lijsten op papier als wanneer men zou kiezen voor de elektronische indiening, dient men de modelformulieren te gebruiken die ter beschikking worden gesteld op de website van de FOD WASO. Wat de elektronische indiening betreft, zal men ook het correcte bestandsformaat dienen te gebruiken.
  • Vervanging kandidaten:
    • Er heerste heel wat verwarring omtrent de vervanging van kandidaten die hun kandidatuur tijdig introkken en op deze manier niet meer verschenen op de kandidatenlijsten die men moet uithangen op X+ In de huidige formulering gaf deze bepaling immers de indruk dat de kandidaten die hun kandidatuur hebben ingetrokken en dus niet meer op de kandidatenlijsten voorkomen, niet meer konden worden vervangen. Dit was echter niet de bedoeling van de wetgever. In het wetsontwerp wordt dan ook toegevoegd dat voor vervanging in aanmerking komen, niet enkel de werknemers die voorkomen op de kandidatenlijsten aangeplakt op dag X+56, maar ook de werknemers die werden geschrapt van de genoemde lijsten omdat zij hun kandidatuur hebben ingetrokken binnen de termijn.
  • Stemverrichtingen:
    • De voorzitter van het stembureau dient zich voor de stem- en stemopnemingsverrichtingen niet langer meer te gedragen naar de onderrichtingen van de sociaal inspecteur-districtshoofd van de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten bij de FOD WASO.
  • Stemming per brief:
    • De verplichting van de werkgever om een afschrift van een eventueel akkoord van de stemming per brief over te maken aan de sociaal inspecteur- districtshoofd van de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten is opgeheven.
  • Bij stemming per brief zal het voortaan ook mogelijk zijn om de envelop met het stembiljet te overhandigen aan de werknemer en is het niet meer verplicht om het via aangetekende brief te versturen.
  • De ongeldige stembiljetten dienen voortaan niet meer te worden overgemaakt aan de sociaal inspecteur-districtshoofd van de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten bij de FOD WASO. Er zal ook geen speciaal proces-verbaal meer dienen te worden opgemaakt dat de gegevens omvat met betrekking tot de ongeldige stembiljetten. Er geldt vanaf nu wel een bewaarplicht en daarna een vernietigingsplicht van de ongeldige stembiljetten binnen de onderneming.
  • Schorsing van de procedure:
    • De sociaal inspecteur-districtshoofd van de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten dient voortaan niet meer te worden ingelicht in geval van een opschorting van de kiesverrichtingen.
  1. Vertrouwenspersoon

Overeenkomstig wat geldt voor de functie van preventieadviseur is de functie van vertrouwenspersoon binnen de onderneming niet verenigbaar met de functie van vertegenwoordiger van de werknemer of werkgever in het comité en de ondernemingsraad. De wet met betrekking tot het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk had dit reeds bepaald voor het comité voor preventie en bescherming op het werk. Om de regelgeving van de overlegorganen in overeenstemming te brengen, wordt dit nu ook bepaald voor de ondernemingsraad.

De onverenigbaarheid van beide functies moet er voor zorgen dat de onpartijdigheid van de functie van vertrouwenspersoon gevrijwaard blijft.

Er werd wel in een overgangsmaatregel voorzien voor de personen die op dit moment zowel de functie van vertrouwenspersoon binnen de onderneming uitoefenen als vertegenwoordiger zijn van werknemer of werkgever. De personen die zich in deze situatie bevinden mogen hun functies nog combineren tot de aanstelling van de nieuwe overlegorganen. Vanaf dan zal cumulatie niet meer mogelijk zijn.

Deze wet dient eerst nog gepubliceerd te worden in het Belgisch Staatsblad alvorens hij in werking treedt.

Bron: Wetsontwerp van 29 april 2015 tot wijziging van de wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen, van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven en van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, www.dekamer.be.