Wetgeving overuren horeca: Uiteenzetting horeca vlaanderen

Wetgeving overuren: de puntjes op de i

Recent ontvingen we tal van vragen over de toepassing van de overuren. Er zijn momenteel problemen met de nieuwe wetgeving en er is duidelijk ongerustheid binnen onze sector. Als sectorfederatie houden we u graag op de hoogte van de laatste stand van zaken. Waar nodig, zetten we graag de puntjes op de i.

• OVERUREN 

Overuren?

Er is sprake van overuren:

• wanneer een werknemer op een dag meer dan 9 uur werkt
• wanneer een werknemer op een week meer dan 38 uur werkt

Enkele voorbeelden:

Jan werkt van maandag tot vrijdag 9 uur per dag. Op het einde van de week heeft hij 45 uur gewerkt. De weekgrens is dus overschreden met 7 overuren.

Wim werkt van maandag tot vrijdag 7 uur per dag. Op vrijdag werkt hij 10 uur. Hij werkte die week dus 38 uur. Op vrijdag werd de daggrens overschreden met 1 overuur.

Toegelaten?

In principe zijn overuren verboden. Wie vaak handen te kort heeft, wordt verondersteld extra personeel aan te werven. Slechts in uitzonderlijk gevallen mag u uw personeel overuren laten presteren. Behalve in zeer uitzonderlijke gevallen, mag een werknemer alleszins maximum 11 uur werken per dag en maximum 50 uur per week.

Inhaalrust en toeslag

Wie overuren presteert, heeft normaal recht op inhaalrust en op overloon. Het overloon bedraagt 50% van het uurloon voor de overuren die in de week worden gepresteerd. Het bedraagt 100 % voor de overuren die gepresteerd worden op zon- en feestdagen.
De inhaalrust zorgt ervoor dat de werknemer gemiddeld 38 uur per week blijft werken.

Concreet komt het hierop neer: een werknemer die overuren presteert ontvangt loon voor de eerste 38 uur en de toeslag voor de overuren. Het ‘gewone loon’ voor de overuren wordt uitbetaald op het moment dat de werknemer inhaalrust neemt. Hij neemt op dat ogenblik dus eigenlijk betaald verlof.

Afzien van inhaalrust

Een werknemer die overuren gepresteerd heeft, is echter niet verplicht om inhaalrust op te nemen! Hij kan ook vragen om zijn overuren meteen uitbetaald te krijgen, samen met het gewone loon voor de eerste 38 uur en de toeslag (zie boven). Er moet dan geen inhaalrust worden toegekend.
Voorwaarde is wel dat de werknemer hierom verzoekt. Het initiatief om overuren uit te betalen kan dus niet uitgaan van de werkgever.
Deze mogelijkheid is bovendien ook beperkt. Volgens de Arbeidswet kan een werknemer maximum 91 uur per jaar zonder inhaalrust laten uitbetalen. Per onderneming kan dit aantal opgetrokken worden tot 130 overuren per jaar. Is er een vakbondsafvaardiging aanwezig, dan moet dat in een cao. Is er geen vakbondsafvaardiging, dan volstaat een aanpassing van het arbeidsreglement.

In ons Paritair Comité 302 bestond zelfs de mogelijkheid om tot 143 overuren meteen uit te betalen zonder inhaalrust. De cao die dit toeliet is inmiddels echter verstreken. Horeca Vlaanderen heeft de vakbonden gevraagd deze cao te verlengen, maar zij wilden daar niet op ingaan. Per werknemer kunt u dus voorlopig maximaal 130 overuren per jaar uitbetalen zonder inhaalrust.

Nieuwe regeling?

Het is ook deze grens van 143 overuren die werd verhoogd door de Wet Sociale Zaken. Naar 300 overuren per jaar voor werknemers die werken in een zaak zonder geregistreerde kassa en naar 360 overuren in zaken mét geregistreerde kassa. De Wet Sociale Zaken verwijst echter expliciet naar de 143 overuren per jaar en niet naar de 91 die voor elke sector gelden. Om van de 300 of 360 overuren per jaar te kunnen genieten, is er dus een cao nodig. Maar deze weigeren de vakbonden dus af te sluiten.

Horeca Vlaanderen wees de bevoegde minister op dit probleem. Er wordt momenteel ook gewerkt aan een oplossing. Een wetswijziging moet ervoor zorgen dat de 300/360 overuren opnieuw toegepast kunnen worden, ditmaal zonder dat er daarvoor een cao nodig is. Voorlopig kunt u per werknemer dus maximaal 130 overuren per jaar uitbetalen zonder inhaalrust. 

Opgelet: éénmaal de wet is aangepast, blijft het aantal overuren die u kan uitbetalen ook beperkt. Zo kan u per periode van vier maanden nooit meer dan 143 overuren uitbetalen. Dat zal ook na de wetswijziging niet veranderen.

Motieven?

De wetgever heeft liever niet dat u uw werknemers overuren laat presteren. Dat merkten we elders ook al op. Ook de ‘nieuwe’ overuren zijn enkel toegelaten ingeval van een buitengewone vermeerdering van werk of een onvoorzien noodzakelijkheid.
Overuren omwille van een buitengewone vermeerdering van werk moeten – de naam zegt het zelf – buitengewoon zijn. Wat precies buitengewoon is en wat niet, verschilt van geval per geval. Eén ding staat echter vast: de werknemer week na week, op dezelfde ogenblikken overuren laten presteren, is niet meer buitengewoon en komt hiervoor dus ook niet in aanmerking. Voor deze overuren heeft u bovendien het voorafgaand akkoord nodig van de vakbondsafvaardiging (als die er al is) en van de Inspectie. Per maand moet u bovendien een aantal gegevens meedelen aan de VDAB. Ten slotte moet u het uurrooster met overuren ook minstens 24 u op voorhand uithangen in uw onderneming.

Overuren wegens een onvoorziene noodzaak, kunnen uiteraard niet gepland worden. Zij moeten minstens éénmaal per maand worden gemeld aan de Inspectie en de vakbondsafvaardiging (als die er al is).

Op zich zijn deze verplichtingen niet nieuw. Zij gelden al geruime tijd voor alle gevallen waarin u overuren wegens buitengewone vermeerdering van werk of een onvoorziene noodzaak laat presteren. Het is dus geen bijkomende verplichting die door de nieuwe wet op de overuren werd ingevoerd. Die breidde enkel het aantal uit.

Horeca Vlaanderen verzocht de Inspectie om de aanvragen met de nodige soepelheid te behandelen. Zaken die een aanvraag doen, zullen ook niet extra worden gecontroleerd. Dat bevestigde de bevoegde Staatssecretaris.

Fiscaal voordeel

Diezelfde Wet Sociale zaken bracht nog twee nieuwigheden: ze verhoogde de fiscale korting op overuren waarop u toeslag moest betalen en voerde de zogenaamd ‘netto-overuren’ in.
De netto-overuren zijn overuren waarop noch de werknemer, noch de werkgever enige bijdrage verschuldigd zijn. Wat de werkgever betaalt, steekt de werknemer dus in zijn zak. Ook hier geldt de dubbele grens van 300 overuren per werknemer voor zaken zonder GKS en 360 overuren met GKS.

In tegenstelling tot wat hoger werd gezegd, doet het ontbreken van de nodige cao hier volgens Horeca Vlaanderen niet ter zake! Ook zonder de nodige cao kan u per werknemer dus 300 of 360 overuren per jaar bruto voor netto uitbetalen. Met dien verstande dat enkel voor de eerste 91 of 130 overuren geen inhaalrust moet worden toegekend. Voor de overige netto-overuren moet er dus wel inhaalrust worden toegekend. 

Ook het fiscale voordeel blijft bestaan. Vroeger kreeg u al een fiscale korting voor de eerste 130 overuren waarop u toeslag betaalde. Had u een geregistreerde kassa, dan gold dit voordeel voor de eerste 180 overuren. Sinds 1 december 2015 geniet u dit fiscaal voordeel voor de eerste 360 overuren. Per jaar en per werknemer! Ongeacht of u een geregistreerde kassa gebruikt of niet, ongeacht of het over voltijdse of deeltijdse werknemers gaat.

• FLEXIJOBS

Ook over de flexijobs vloeide de laatste weken heel wat inkt. Zoals bekend vochten de vakbonden de flexijobs aan voor het Grondwettelijk Hof. Het valt onmogelijk te voorspellen wanneer het Hof uitspraak zal doen en wat die uitspraak dan zal zijn. Tot die tijd blijven de flexijobs echter onverkort van toepassing en kan u er dus ongestoord gebruik van blijven maken.

Opgelet, volgens de wet moet de prestaties in het kader van een flexijob ook registreren in de blackbox of de alternatieve tool van RSZ. Het gaat om een bijkomende verplichting, naast de Dimona. De wet maakt daarbij geen onderscheid tussen een mondeling of een schriftelijk contract. Van de Inspectie vernam Horeca Vlaanderen echter dat deze registratie enkel nodig zou zijn voor de schriftelijk flexijobcontracten. Voor de mondeling contracten volstaat de Dimona-aangifte.

• STUDENTENJOBS

Eerder kondigden we al aan dat de studentenarbeid zou worden aangepast. Onder meer voor de RSZ en de Dimona is het geen evidente zaak de geldende regeling om te gooien in het midden van een kwartaal of een jaar. De bevoegde staatssecretaris bevestigde echter aan Horeca Vlaanderen dat uiterlijk 1 januari 2017 de studentenarbeid hervormd en gevoelig uitgebreid zou worden.

Horeca Vlaanderen behoedt zich voor opruiende of paniekcommunicatie, maar zet zich dagelijks in om in al deze dossiers zo snel mogelijk duidelijkheid en oplossingen te krijgen.

We houden u uiteraard stipt op de hoogte!

Source: horeca vlaanderen