Q&A’s – Opleidingen
1. Aantal werknemers (grens 10/20 werknemers): enkel personen op de payroll meetellen of ook interimkrachten?
Uitzendkrachten tellen niet mee.
2. Flexi’-werknemers en het recht op opleiding
Momenteel hebben de flexi-werknemers ook recht op individueel opleidingsrecht (uiteraard pro rata hun arbeidsregime/aantal kalendermaanden gewerkt).
Let wel: Het federaal regeerakkoord zou ‘korte contracten’ (flexi’s, studenten, …) willen uitsluiten. Meer concrete info ontbreekt nog.
3. Indien tijdens het ’tijdsblok’ 2024-2028 je aantal werknemers groeit van 10 naar 25. Wat betekent dit dan voor het aantal dagen opleidingsrecht?
Het opleidingsrecht wordt elke 2 jaar herberekend. Het aantal werknemers wordt berekend in voltijdse equivalenten (VTE) op basis van de gemiddelde tewerkstellingslijn tijdens de referentieperiode die, voor de jaren 2024 en 2025 neerkomt op de kwartalen 2022Q4, 2023Q1, 2023Q2 en 2023Q3. Zodra het aantal werknemers voor een werkgever is berekend, wordt dit daarna niet meer herberekend en dit voor een periode van twee jaar, wat momenteel neerkomt op de periode 2024 – 2025. De eerstvolgende herberekening zal dus gebeuren op 1 januari 2026 voor de jaren 2026 en 2027.
De blok van 5 jaar heeft gewoon betrekking op de overdraagbaarheid van niet-opgenomen dagen in een bepaald jaar. Een overdracht van openstaande opleidingsdagen op 31/12/2028 naar 2029 zal niet meer mogelijk zijn. Dan komt de teller terug op 0.
4. De informele opleidingen zijn moeilijk op te volgen per individu. Heeft iemand hier tips/advies over hoe jullie dit doen?
Het hangt uiteraard af van een aantal factoren, wat precies het handigste zou zijn (bv. sector, aantal werknemers, aantal dagen opleidingsrecht…). Gebruik bijvoorbeeld Excel, een HR-tool,… waarin ook coaching, on-the-job training, enz. worden geregistreerd. Vraag leidinggevenden om kort na informele opleidingen een bevestiging of verslag toe te voegen.
5. De verplichte opleidingen waarvoor VOV gegeven wordt: mag je die ook laten meetellen?
Nee, een opleiding waarvoor een werknemer VOV opneemt, kan niet meetellen.
6. Opleiding tot vertrouwenspersoon: kan dit meetellen als opleiding inzake het individueel opleidingsrecht?
De opleiding tot vertrouwenspersoon kan meetellen als opleiding inzake het individueel opleidingsrecht. De vakbond heeft een punt als het gaat over de vrijwillige aard van het opnemen van de functie. Maar dit belet niet dat het niet mag meetellen als opleiding. Zowel vrijwillige als verplichte formele en informele opleidingen kunnen meetellen.
7. Voor welke overheidsinstanties is dit (individueel opleidingsrecht…) wel geldig?
De wet van 3 oktober 2022 betreffende het individueel opleidingsrecht is van toepassing op alle werknemers en werkgevers die onder het toepassingsgebied vallen van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités (de ‘cao-wet’).
De cao-wet is in principe van toepassing op alle werkgevers die werknemers tewerkstellen in een arbeidsovereenkomst naar privaat recht. Ook sommige openbare instellingen vallen hieronder als ze personeel tewerkstellen onder het arbeidsrecht (privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst).
Concreet vallen o.a. de volgende onder de wetgeving rond het individueel opleidingsrecht:
- Openbare instellingen van openbaar nut met privaatrechtelijke werknemers (bijvoorbeeld sommige statuten binnen ziekenhuizen, OCMW’s, vzw-structuren van zorginstellingen).
- Autonome overheidsbedrijven of intercommunales die personeel tewerkstellen op basis van het arbeidsrecht.
- Gemeentelijke of provinciale vzw’s die mensen aanwerven met een arbeidsovereenkomst (zoals cultuurhuizen, welzijnsverenigingen).
- Publieke ondernemingen zoals bpost, Proximus (voor hun personeel onder arbeidsovereenkomst).
- Onderwijsinstellingen in het vrije net (bijvoorbeeld vrij gesubsidieerd onderwijs met personeel in PC 225).
Of een openbare instelling onder de wet valt, hangt dus af van de aard van de arbeidsovereenkomst (privaatrechtelijk of statutair).
8. Aan wie worden de vragen rond evaluatie opleidingsplan gesteld?
De Ondernemingsraad, of bij afwezigheid, de vakbondsafvaardiging moeten betrokken worden bij de bespreking van het opleidingsplan. Als beide er niet zijn, gebeurt de evaluatie met de werknemers.
Werkgevers zijn verplicht om dit plan jaarlijks te bespreken en te evalueren.
9. Is dat uitstel tot 1 september dat we pas vanaf dan het FLA zouden moeten invullen of is de deadline dat het in gebruik genomen moet worden vanaf 1 september. Dus nu het werk moeten beginnen?
Zogezegd wordt de FLA pas vanaf 1 september 2025 verplicht om te gebruiken. Echter is het duidelijk vanuit het regeerakkoord dat men tegen 1 september eigenlijk met nog een voorstel zal komen waardoor de plicht tot registratie in de FLA er niet zal doorkomen. De bedoeling is nog steeds om tegen september een effectieve afschaffing te bekomen en het te vervangen door een administratief minder belastend systeem. Als je nu toch nog de FLA wil gebruiken, kan dit, maar het is niet verplicht.
10. Als je minder dan 10 werknemers hebt, hoef je als werkgever niets te doen i.v.m. opleidingen?
Als je minder dan 10 werknemers (in VTE’s) hebt, ben je niet verplicht een opleidingsplan op te stellen of opleidingsdagen te garanderen.
Maar: in sommige sectoren kunnen cao’s wél opleiding opleggen, dus check steeds je paritair comité.
11. Erratum: voorbeeld – dia 16 (formule A x B x C)
Ik wees jullie graag nog op een kleine, maar belangrijke typefout voor de berekening van opleidingsrecht voor een deeltijder met onvolledige prestaties in het kalenderjaar: Anna begint midden juni juli met een halftijdse arbeidsovereenkomst in de onderneming. De voltijdse werknemers van die onderneming maken aanspraak op 5 opleidingsdagen. => 5 x 50% x 6/12 = 1,25 dagen opleiding. Elke begonnen maand telt als een volledige maand, zelfs als iemand pas op het einde van de maand start.