De loonnorm 2017-2018: bevestigd door CAO nr. 119 en strengere sancties

Om de twee jaar onderhandelen de sociale partners over de maximale marge waarbinnen de lonen van de privésector mogen stijgen, de zogenaamde loonnorm. De loonnorm werd in het leven geroepen om de loonhandicap van België ten opzichte van onze buurlanden weg te werken. Indexeringen van het loon en baremieke verhogingen kunnen wel steeds toegekend worden los van de loonnorm.

Invulling van de loonnorm

In het interprofessioneel akkoord (IPA) van 2017-2018 werd de loonnorm voor die periode vastgesteld op 1,1%. Deze marge werd onlangs bevestigd door CAO nr. 119 die in de NAR gesloten werd op 21 maart 2017.

In eerste instantie zijn de sectoren aan zet om de loonnorm (eventueel) in te vullen. Pas indien zij dit niet of niet volledig doen, kan de loonnorm op bedrijfsniveau ingevuld worden. Daarom raden we aan om de onderhandelingen in uw sector af te wachten alvorens enige loonsverhogingen door te voeren.

Naleving van de loonnorm

Of de loonnorm werd nageleefd, wordt gecontroleerd per werkgever op basis van de gemiddelde loonkost uitgedrukt in voltijdse equivalenten. Het is dus perfect mogelijk om een individuele werknemer een loonsverhoging toe te kennen op voorwaarde dat de gemiddelde loonkost van het bedrijf niet stijgt.

De controle en sanctionering van de naleving van de loonnorm was echter nog een zwakte in de regelgeving. Zo stelde de vraag zich of een loonnorm die enkel werd opgenomen in een interprofessioneel akkoord wel afdwingbaar was. De straffen zouden ook te licht zijn.

Daarom werd er op 29 maart 2017 in het Belgisch Staatsblad een wet van 19 maart 2017 gepubliceerd tot wijziging van de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen. Deze wet bepaalt onder andere dat de loonnorm om de twee jaar vóór 15 januari van het eerste jaar in een interprofessioneel akkoord dient vastgelegd te worden én nadien moet bevestigd worden door een CAO van de NAR die door de Koning algemeen verbindend verklaard wordt.

Verder worden de boetes ook opgetrokken tot minimum € 250 en maximum € 5.000, vermeerderd met de opdeciemen, per overtreding per werknemer. De boete kan opgelegd worden voor maximum 100 werknemers.

Inwerkingtreding

CAO nr. 119 geldt voor de periode 2017-2018. De wet van 19 maart 2017 trad in werking op 1 januari 2017.

Bronnen: CAO nr. 119 van 21 maart 2017 tot vaststelling van de maximale marge voor loonkosten-ontwikkeling voor de periode 2017-2018;

Wet van 19 maart 2017 tot wijziging van de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen, B.S. 29 maart 2017.