Detachering van werknemers: omzetting Handhavingsrichtlijn in Belgisch recht

De Europese detacheringsrichtlijn van 1996 voorziet dat de werkgever die een werknemer tijdelijk uitstuurt naar een ander land van de Europese Unie of naar Noorwegen, Ijsland, Liechtenstein of Zwitserland, de loon- en arbeidsvoorwaarden (minimumloon, arbeidsduur, vakantie, …) moet naleven van het land waarnaar hij zijn werknemer detacheert. Wanneer de loon- en arbeidsvoorwaarden in het land van oorsprong echter gunstiger zijn, mag de werkgever deze toepassen.

In de praktijk werd vastgesteld dat deze regel vaak niet werd nageleefd en dat dit moeilijk te controleren was. Daarom vaardigde Europa in 2014 de zogenaamde Handhavingsrichtlijn uit met als doel een doeltreffendere toepassing van de detacheringsrichtlijn van 1996 te bekomen en omzeiling en misbruik van de regels te vermijden.

Met de wet van 11 december 2016 houdende diverse bepalingen inzake detachering van werknemers, wordt de Handhavingsrichtlijn omgezet in Belgisch recht. De wet treedt in werking op 30 december 2016. Hierna vindt u de belangrijkste bepalingen.

Betere bescherming van de gedetacheerde werknemer

Een werknemer die vanuit België gedetacheerd wordt naar een ander land waar gunstigere loon- en arbeidsvoorwaarden van toepassing zijn die echter niet nageleefd worden door de uitzendende werkgever, kan een gerechtelijke of administratieve procedure tegen zijn werkgever opstarten.

De wet van 11 december 2016 voorziet dat deze werknemer geen enkel nadeel mag ondervinden naar aanleiding van het opstarten van dergelijke gerechtelijke of administratieve procedures.

Verduidelijking begrip detachering

De wet bevat een lijst met feitelijke criteria om na te gaan of er sprake is van een werkelijke detachering.

De eerste lijst geeft criteria om na te gaan of de detachering wel degelijk een tijdelijk karakter heeft. Er kan rekening worden gehouden met de datum waarop de detachering begint, de aard van de activiteiten, het feit dat de werkgever die de werknemer detacheert voorziet in vervoer, kost en inwoon, enz.

De tweede lijst criteria laat toe na te gaan of de werkgever die de werknemer detacheert daadwerkelijk substantiële activiteiten verricht in de uitzendstaat (om de zgn. “postbusondernemingen” tegen te gaan). De plaats waar de onderneming haar statutaire zetel heeft en haar administratie verricht, de plaats waar de onderneming haar belangrijkste ondernemingsactiviteiten ontplooit, het toepasselijk recht op de overeenkomsten afgesloten door de onderneming met haar werknemers en klanten zijn een aantal feitelijke criteria waarmee de rechtbanken rekening kunnen houden.

Beide lijsten kunnen nog bij K.B. worden aangevuld.

Verplichte aanduiding van een verbindingspersoon

De werkgever die een werknemer naar België detacheert, moet hier een verbindingspersoon aanduiden. Deze verbindingspersoon – die elke natuurlijke persoon kan zijn – wordt de contactpersoon met de Belgische inspectiediensten. Via tussenkomst van de verbindingspersoon moet de uitzendende werkgever de volgende documenten kunnen voorleggen aan de inspectiediensten:

• een kopie van de arbeidsovereenkomst van de gedetacheerde werknemer of elk ander gelijkwaardig document;
• de arbeidstijdenoverzichten die begin, einde en duur van de dagelijkse arbeidstijd van de gedetacheerde werknemer aangeven;
• de betalingsbewijzen van de lonen van de gedetacheerde werknemer;
• informatie m.b.t. de vreemde valuta die gebruikt worden voor de betaling van het loon, de voordelen in geld of in natura verbonden aan de tewerkstelling in het buitenland;
• de voorwaarden van repatriëring van de gedetacheerde werknemer.

Op verzoek van de inspectiediensten moet de werkgever een vertaling bezorgen van deze documenten, hetzij in één van de landstalen, hetzij in het Engels.

Hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden in de bouwsector

De hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden van de aannemer wordt uitgebreid tot de opdrachtgever van het ontvangstland die voor professionele doeleinden activiteiten behorend tot de bouwsector doet uitvoeren door gedetacheerde werknemers. Niet alleen de bouwsector wordt geviseerd door deze nieuwe maatregel. Ook ondernemingen die vallen onder het PC 111 (metaal), PC 121 (schoonmaak) en PC 149.01 (electriciens) die bouwwerkzaamheden uitoefenen, vallen onder deze nieuwe regel.

De hoofdelijke aansprakelijkheid geldt ook voor de aannemer die beroep doet op een onderaannemer die gedetacheerde werknemers tewerkstelt.

Zowel de opdrachtgever als de aannemer zijn vrijgesteld van hun aansprakelijkheid wanneer ze in het bezit zijn van een verklaring van de werkgever waarin deze laatste bevestigt dat hij het loon verschuldigd aan zowel zijn gedetacheerde als zijn permanente werknemers betaalt, tenzij zij geïnformeerd werden door de sociale inspectie dat deze werkgever zijn verplichtingen niet naleeft.

Grensoverschrijdende tenuitvoerlegging van administratieve sancties en boetes

Het Sociaal Strafwetboek wordt aangepast om de uitvoering van administratieve sancties en de inning van boetes in hoofde van een in het buitenland gevestigde werkgever, te vergemakkelijken.

Bron: Wet van 11 december 2016 houdende diverse bepalingen inzake detachering van werknemers, B.S. 20 december 2016, 2^e editie.